Lezing 12 september 2022

12 september: Kennismakingslezing:
Gravitatielenzen: licht op donkere materie

Prof. dr. K.H. (Koen) Kuijken
Sterrewacht
Universiteit Leiden

Onderzoek in de kosmologie, de studie van het Heelal als integraal systeem, is op een bijzonder punt aanbeland. Het is weliswaar gelukt om een redelijk eenvoudige theorie op te stellen die een breed scala aan waarnemingen nauwkeurig kan beschrijven: zowel de uitdijing van het Heelal, het ontstaan van de chemische elementen, de kosmische achtergrondstraling, en het ontstaan van de grote-schaal structuur. Maar een essentieel aspect van de theorie is de compositie van het Heelal. Die bestaat voor meer dan 95% uit nieuwe, ‘donkere’ ingrediënten die niet direct waarneembaar zijn. De grote uitdaging nu is om die toch in kaart te brengen.
Een belangrijke techniek hiervoor is die van gravitatielenzen. Op die manier kan het kosmologisch model verder getest en verfijnd worden. Sinds 2011 hebben we daartoe met behulp van een 300-megapixel astronomische breedbeeld camera in Chili, in het ‘Kilo-Degree Survey’ (KiDS) project, de verdeling van donkere materie in een groot deel van het Heelal in kaart gebracht. De eerste resultaten gaven indicaties voor ‘barstjes’ in de huidige kosmologische theorie. Ondertussen gaat de analyse van het project door, evenals van twee concurrerende studies. Tijdens de lezing zullen recente resultaten van dit KiDS project gepresenteerd worden.

Voor meer informatie over de spreker kijk hier.

De Kennismakingslezing is voor iedereen gratis toegankelijk en/of te volgen via de livestream.