2 maart 2026: Opgetrommeld voor de wiskunde: spectra en meetkunde
Prof. dr. W.D. (Walter) van Suijlekom
Institute for Mathematics, Astrophysics and Particle Physics, Radboud Universiteit, Nijmegen
Kun je de vorm van een trommel horen? Deze vraag werd zo’n 60 jaar geleden gesteld door wiskundige Mark Kac, en probeert de vorm van een trillend membraan (de trommel) te reconstrueren uit het (hoorbare) trillingsspectrum. Deze spectrale aanpak van de meetkunde zullen we in het eerste deel van deze lezing wiskundig bestuderen. We illustreren dit aan de hand van trommels van verschillende vormen.
Vervolgens zullen we ingaan op de natuur- en sterrenkundige toepassingen van de spectrale meetkunde. We komen tot de conclusie dat eigenlijk al onze informatie over bijvoorbeeld het universum tot ons komt door middel van spectra: in plaats van geluidsgolven varieert het geobserveerde spectrum nu van radiogolven, tot elektromagnetische golven, tot gravitationele golven. Dit betekent dat de wiskundige vraag of je de vorm (van bijvoorbeeld het universum) kunt reconstrueren uit een spectrum direct toepasbaar is in de natuur- en sterrenkunde.
We eindigen met een korte indruk van huidig onderzoek, dat gaat over de vraag hoe meetkunde een emergent fenomeen is, bij het beschikbaar komen van een steeds groter deel van het trillingsspectrum.
Voor meer informatie over de spreker kijk hier.