Lezing 20 januari: Zwaartekrachtgolven: de nieuwste ontwikkelingen
Een eeuw na de voorspelling van Einstein rapporteerde het LIGO Virgo Consortium de eerste directe observaties van botsende zwarte gaten. De gedetecteerde golfvormen komen inderdaad overeen met de voorspellingen uit de algemene relativiteitstheorie over het natrillen van het zwarte gat dat geproduceerd wordt. Deze observaties bieden unieke toegang tot de eigenschappen van extreem gekromde ruimtetijd: het regime van sterke gravitatievelden en hoge snelheden.
In 2017 werden zwaartekrachtgolven waargenomen die afkomstig zijn van de samensmelting van een binaire neutronenster. Deze ontdekking markeert het begin van ‘multimessenger-astronomie’. De nasleep van deze zogenaamde kilonova werd bestudeerd in het elektromagnetische spectrum met behulp van ongeveer 70 observatoria op zeven continenten, alsook in de ruimte.
Tijdens deze lezing zal Prof. dr. J.F.J. (Jo) van den Brand van het NIKHEF in Amsterdam het belang van deze observaties voor de fundamentele fysica, astrofysica, astronomie, kosmologie en kernfysica bespreken. Daarnaast komen innoverende technologische aspecten aan de orde, zoals het interferometrische detectieprincipe, optica, en sensoren en actuatoren. Er zal aandacht worden besteed aan de Europese detector bij Pisa (Advanced Virgo) die onlangs online is gekomen. De presentatie wordt afgesloten met de grootste uitdagingen in het veld, waaronder plannen voor een detector in de ruimte (LISA) en een ondergronds observatorium voor gravitatiegolven (Einstein Telescope).
Voor meer informatie kijk hier.
Dr. P.L.J. (Peter) de Keizer, 18 februari 2019, Het terugdringen van veroudering op cellulair niveau. (Achter password).