3 november 2025: Geneesmiddelen: Een reis door de tijd, de wetenschap en de maatschappij
Prof. dr. A.F. (Adam) Cohen
– Centre for Human Drug Research
– Leids Universitair Medisch Centrum
In Luxor beschreven Egyptische priesters op een 20 meter lang document hun recepten voor geneesmiddelen, gebaseerd op planten. Nu, 3500 jaar later, krijgen we bijna dagelijks te horen dat een extract van de tropische wierookboom onze gewrichten soepel maakt. Die reis heeft niet veel opgeleverd zou je zeggen maar vertelt ons veel over het denken van Homo sapiens over ziekte en gezondheid.
Vanaf het begin van de 19e eeuw ontstaat een toenemend begrip van de fysiologie en de organische chemie. De apotheek van de jaren 1935 bevatte echter maar vijf tot tien werkelijk nuttige middelen waarvan vele nog plantaardig waren. De nieuwe inzichten kwamen werkelijk op gang na 1950 en dat gaf ons het huidige pakket van circa 19.000 middelen. Dat is een fascinerende wetenschappelijke ontwikkeling. Maar het heeft ons ook opgezadeld met een enorme kostenpost, grote ongelijkheid in wereldwijde beschikbaarheid en verdere ontwikkeling die door sommigen als niet duurzaam wordt beschouwd.
De Egyptische priesters schreven dat hun middelen niet hielpen zonder precies omschreven bezweringsformules. Die van ons werken heel goed op fysiologische systemen – maar of ze werkelijk helpen is niet altijd duidelijk. Zouden de bezweringsformules van onze tijd, markt en aandeelhouderskapitalisme, hun werking in de toekomst behouden?
Voor meer informatie over de spreker kijk hier.